The Hellsingers

Ingi T. Lárusson, tónskáld, fæddist á Seyðisfirði árið 1892 og lést 1946, eftir um 18 mánaða veikindi.

Ingi T. er eitt af þjóðartónskáldum Íslendinga og mörg laga hans eru ódauðleg í hjörtum okkar. Það kemur því nokkuð á óvart að ekki skuli meira til eftir hann í rituðum heimildum um líf hans og störf, en raun ber vitni.

Í gær, sunnudaginn 17. janúar voru haldnir tónleikar í Kirkju og menningarmiðstöðinni á Eskifirði, til heiðurs Inga T. Lárussyni, í tilefni þess að Daníel Arason, tónlistarmaður á Eskifirði, hefur staðið að útgáfu söngbókar með lögum Inga.

"Ingi Tómas Lárusson fæddist á Seyðisfirði 26. ágúst árið 1892. Foreldrar hans voru Lárus Sigmundur Tómasson frá Brúarlandi í Deildardal, Skagafirði, og Þórunn Gísladóttir Wium frá Rangá í Hróarstungu á Héraði. Ingi var næstyngstur fimm barna þeirra, en frumburðurinn Tómas lifði þó einungis í tæpan sólarhring. Önnur börn þeirra Lárusar og Þórunnar voru Gísli fæddur 1888, Margrét Krisín fædd 1890 og Snorri fæddur 1900.  Ingi naut þess að Seyðisfjörður var á þeim tíma mikill menningarbær, státaði t.a.m af strengjakvartett um aldamótin 1900, trúlega þeim fyrsta á landinu. 
   

Ingi fór snemma að hafa áhuga á tónlist og sýna hæfileika á því sviði. Hann naut þó ekki formlegrar tónlistarkennslu en bjó að því að Lárus faðir hans var hæfileikaríkur tónlistarmaður og leiðbeindi syninum, en fleiri munu þó hafa komið að því. Frásagnir eru af því að Ingi hafi samið sitt þekktasta lag, Sumarkveðja, einungis sjö ára gamall þó reyndar fari tvennum og jafnvel þrennum sögum af tilurð þess lags eins og reyndar fleiri laga Inga. 


Ingi dvaldist að mestu á Seyðisfirði til ársins 1911 en þá hélt hann til Reykjavíkur og stundaði nám við Verzlunarskóla Íslands og þaðan lauk hann prófi árið 1913. Að námi loknu dvaldist hann víða um land, t.d á Borgarfirði eystri, Seyðisfirði, Akranesi og Vopnafirði. Stærstan hluta starfsævi sinnar dvaldist Ingi þó í Neskaupstað þar sem hann var m.a. símstöðvarstjóri á árunum 1921 – 1936. 


Tónlistin átti þó hug hans allan og þótti honum miður að geta ekki helgað sig henni og menntað sig betur í tónlist. Tvisvar sinnum sótti Ingi um styrk til Alþingis til að fara utan til að mennta sig í tónlist en fékk ekki. Ekki hafa fundist gögn um að Alþingi hafi svarað umsóknum Inga sem þó voru studdar bestu meðmælum. 
 

Ingi kvæntist Kristínu Blöndal í Norðfjarðarkirkju árið 1921. Þeim varð tveggja barna auðið, sonurinn Lárus fæddist árið 1924 en dó aðeins nokkurra klukkustunda gamall. Dóttirin Inga Lára fæddist árið 1927 og lést árið 2009 en myndin hér á síðunni er af þeim feðginum. Kristín og Ingi skildu árið 1936 og kom þá töluvert rót á líf Inga. Það sem eftir var ævinnar bjó hann víðs vegar um landið, meðal annars á Reyðarfirði og Akranesi. Einnig tók heilsu hans að hraka. Ingi lést á Vopnafirði 24. mars árið 1946 og útför hans fór fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík. Hann er jarðsettur í Hólavallakirkjugarði í Reykjavík.


Er Ingi lést árið 1946 var ekki mikið til af útgefnum lögum eftir hann, en Ingi var ekki mikið fyrir að trana verkum sínum fram og fremur hirðulaus um að varðveita þau. Vitað er til þess að mörg handrit hans hafa glatast og fullvíst er að hann samdi talsvert fleiri lög en varðveist hafa.    

Árið 1948 gaf vinur Inga, Arreboe Clausen, út bókina Söngvasafn en Carl Billich sá um að gera lögin hæf til útgáfu. Í henni voru 27 lög í útsetningum ýmist fyrir einsöng, karlakór eða blandaðan kór. Þessi bók seldist upp á skömmum tíma og hefur síðan verið ófáanleg.

Á síðustu árum hafa fundist sjö lög eftir Inga, ýmist í handritum hans, uppritunum annarra eða í munnlegri geymd. Hafa þessi lög nú verið útsett og inniheldur þessi bók þau 34 lög eftir Inga T. lárusson sem þekkt eru. Þau lög sem ekki voru til í útsetningum fyrir einsöng hafa verið útsett sérstaklega fyrir bókina og hefur Stefán Arason að mestu séð um það verk ásamt útgefanda, Daníel Arasyni, en einnig hefur Jón Þórarinsson útsett tvö lög í bókinni."
( http://www.fjardabyggd.is/Menningogtomstundir/IngiTLarusson/ )

Nánari upplýsingar  um bókina Gleðinnar strengir  

Ég söng á þessum tónleikum með Karlakórnum Glað á Eskifirði. Ég hef ekki sungið áður með kórnum en þetta mun vera með elstu kórum landsins.  (ef ekki sá elsti).  Karlakórinn Glaður hefur svo sem ekki verið mjög virkur á undanförnum árum, utan þess að hann syngur við flest allar jarðarfarir á Eskifirði. 

Nafn kórsins, "Glaður" er reyndar dálítið óheppilegt, miðað við tilefnin þegar hann kemur saman og því gengur kórinn í daglegu tali hér eystra undir nafninu "Grafarakórinn".

....Sem minnir mig á að þegar nokkrir félagar úr Karlakór Reykjavíkur sungu gjarnan við jarðarfarir, stakk einn söngfélaganna upp á því að kórinn þyrfti nafn. Maðurinn var fuglaáhugamaður og stakk upp á nafninu "Helsingjarnir".

Þá sagði einn félagi í kórnum: "Já, og ef við syngjum í jarðarför yfir útlendingum þá heitum við "The Hellsingers"  

Mig langar að minnast sérstaklega á einn flytjanda á þessum tónleikum en það er bassasöngvarann Herbjörn Þórðarson. Þar er á ferðinni afar góður söngvari, en Keeth Reed, tónlistarkennari á Egilsstöðum uppgötvaði þennan bóndason úr Breiðdalnum, fyrir nokkrum árum síðan.

Athugasemdir

[Árni Gunnarsson, 18.1.2010 kl. 01:42]

Bestu þakkir fyrir þessi verðskulduðu minningarorð um ástsælt tónskáld! Ingi Tómas varð ástsæll lagasmiður og eldist ekki með árum. Lögin hafa músikalskan tónblæ og skila hughrifum textans óvenju vel. Þau lýsa jafnframt nokkuð sterkt miklum og viðkvæmum tilfinningum höfundarins.

Ingi er einskonar Jónas Hallgrímsson og Páll Ólafsson á sviði íslenskrar tónlistar.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 18.1.2010 kl. 02:52]

Sammála þér Árni. Magnað tónskáld.

-

Jón B. Guðlaugsson, sem er skyldur tónskáldinu og flutt hefur erindi í útvarpi um Inga, flutti tvö stutt erindi á tónleikunum á milli flutninga fjögurra einsöngvara og tveggja kóra á tónlist þessa merka manns. Mjög fróðlegt.

-

Þetta var virkileg skemmtileg stund í Guðs og tónlistarhúsi Austurlands. Daníel Arason á heiður skilið fyrir framtak sitt

[viðar (IP-tala skráð) 18.1.2010 kl. 07:43]

Skemtileg og vel heppnuð dagskrá. Sammála þér með Dnaíel og löngu komin tími á útgáfu þessarar bókar. Takk fyrir kvöldið.